Câu hỏi đơn giản, rất đơn giản, nhưng để trả lời thì hoàn toàn không đơn giản chút nào.
Trước Covid-19, đi học college diploma xong lấy post-graduate work permit (PGWP) để đi làm rồi nộp hồ sơ permanent residence (PR) thông qua Express Entry (EE) hay các chương trình đề cử tỉnh bang (PNP) là một những cách hay, hay về cả con đường định cư và sự nghiệp sau này.
Trong Covid-19, chương trình TR2PR là quá dễ cho rất nhiều người lấy PR, và phải kể thêm các đợt draw điểm “không tưởng” đối với những ai trong pool EE với ít nhất một năm kinh nghiệm (skilled) ở trong Canada. (Tuy nhiên, chắc nhiều người cũng nhận ra Immigration, Refugees and Citizenship Canada (IRCC) đã “vung tay quá trán” quota/cap định cư của high-skilled group, dẫn đến hậu quả là điểm draw của EE sau này chỉ có từ cao tới cao một cách “điên khùng”).
Trước tháng 7 năm 2023, đi học post-graduate/post-degree/post-baccalaureate diploma/certificate xong lấy PGWP để đi làm rồi nộp PR theo EE hay PNP vẫn còn “thở được” nếu bạn có kết quả thi tiếng Anh tốt hoặc employer hỗ trợ Labour Market Impact Assessment (LMIA). Rồi các đợt category-based draws của EE “ập tới”, lấy đi nhiều quota khiến cho những candidates làm nghề không nằm trong (các) list không còn thấy triển vọng nhận thư mởi nộp hồ sơ (ITA) đâu, cho dù có kết quả thi tiếng Anh tốt và có LMIA. Các PNP có ranking system (gửi ITA theo điểm draw) bị “áp lực” dẫn tới điểm cũng “leo núi”). Các PNP không có ranking system trở thành “cứu cánh” của rất nhiều người.
Trước ngày 22 tháng 1 năm 2024, đi học rồi định cư đã khó, nay còn khó luôn việc đi học. Với việc giảm 35% quota cấp study permit (SP) so với 2023 bằng cách
- Bắt buộc hồ sơ xin SP phải có “attestation letter” từ tỉnh (KHÔNG áp dụng đối với (i) học từ lớp 12 trở xuống, (ii) học master’s degree trở lên, và (iii) xin gia hạn SP từ TRONG Canada,
- SẼ (chưa biết khi nào,sớm) KHÔNG cấp open work permit cho vợ/chồng/partner của du học sinh (DHS) ở các cấp học dưới master’s degree,
- SẼ KHÔNG cấp PGWP cho các DHS BẮT ĐẦU chương trình học theo hình thức “học trường cao đẳng tư lấy bằng trường công” từ ngày 1 tháng 9 năm 2024 trở đi.
cộng với việc từng tỉnh sẽ ra chính sách riêng của mình để cấp “attestation letter” (ví dụ British Columbia vừa công bố sẽ cấm các trường cao đẳng tư mới mở nhận DHS trong vòng 2 năm và áp dụng yêu cầu tiếng Anh/Pháp đầu vô), gần như con đường đi-học-lấy-PR đã rất “mờ mịt”, TRỪ KHI bạn:
- Còn trẻ hoặc hơi trẻ, tiếng Anh/Pháp tốt, và đi học đúng ngành được ưu tiên và đúng chỗ; hoặc
- Còn rất trẻ (để đi học từ lớp 10-11 hoặc vừa xong lớp 12), tiếng Anh/Pháp khá trở lên và học đúng những ngành được ưu tiên và đúng chỗ.
Vậy, con đường nào cho bạn?
Xin tạm liệt kê vài hướng:
- Có tiếng Pháp ở level NCLC 7 cùng với tiếng Anh tốt (tất nhiên bằng cấp phải tốt và trẻ);
- Có eligible job offer (“lành ít dữ nhiều”, xin cẩn trọng);
- Được bảo lãnh (chắc khỏi bàn ở đây);
- Các chương trình đầu tư.
Tất nhiên, những điểm ở trên hoàn toàn là quan điểm cá nhân của người viết và, dù nó đúng, chỉ đúng ở ngày hôm nay (và trong thời gian ngắn sắp tới). Chính sách định cư của bắt kỳ quốc gia nào cũng có thể, và thường xuyên thay đổi, nhanh chân thì còn, chậm chân thì.. suy nghĩ tiếp.
Best of luck!
(c) Eric Lam, Regulated Canadian Immigration Consultant-IRB
[Disclaimer: thông tin lấy từ trang web chính thức của Canada. Người viết không chịu trách nhiêm với bất kỳ hành động và quyết định nào liên quan tới bài viết. Vui lòng dẫn nguồn khi chia sẻ.]