Vì mọi sư so sánh đều khập khễnh do mỗi tỉnh bang ở Canada đều có đặc điểm khí hậu, kinh tế, xã hội riêng, bài này chỉ nhằm mục đích đưa ra một cái nhìn tổng quát về điểm giống và khác nhau giữa các chương trình định cư diện doanh nhân/đầu tư.
Trước 2014, Canada rất nổi tiếng với chương trình (federal) Immigration Investor và Quebec investor với cùng tiêu chí là chứng minh net worth C$1.6 triệu và đầu tư/cho mượn C$800,000 trong 5 năm không lấy lãi suất để đổi lấy tư cách thường trú nhân cho cả gia đình. Chương trình này của liên bang đã bị ngưng ở cấp liên bang mà không báo trước, trong khi tới giờ thì ở Quebec, các nhà đầu tư vẫn có thể tham gia với thời gian process khá lâu (tổng cộng khoảng 3 năm).
Thay vào chương trình investor ở cấp liên bang, CIC đã đưa ra chương trình Immigrant Investor Venture Capital nhưng yêu cầu net worth ở mức C$10 triệu, đầu tư C$2 triệu vô quỹ đầu tư mạo hiểm và cap/quota chỉ có 60 (hồ sơ) mỗi năm.
Start-up visa, chương trình được đưa ra năm 2013 thay thế cho (federal) Entrepreneurs.
Dưới đây là những điểm giống và khác nhau giữa các chương trình:
1. Status cấp cho applicant:
– Các tỉnh cấp PR trực tiếp cho applicant đủ tiêu chuẩn (và/hoặc được nhận thư mời qua hệ thống EoI – Expression of Interest) gồm có: New Brunswick (NB), Quebec (QC) và Prince Edward Island (PEI).
– Các tỉnh/vùng lãnh thổ chỉ cấp PR sau một thời gian applicant thực hiện việc đầu tư/kinh doanh theo business plan bằng work permit gồm có: Ontario (ON), Yukon (YK), Northwest Territories (NT), Manitoba (MB), Saskatchewan (SK), Nova Scotia (NS), British Columbia (BC – khó nhất vì applicant phải ở gần business của mình ít hơn 100 km ít nhất 75% của thời hạn work permit (2 năm)) và PEI (PEI có 3 stream business, 1 trong số đó là cấp work permit trước – PR sau).
– Alberta (AB), Newfoundland & Labrador (NL) và Nunavut (NU) là 3 tỉnh/vùng lãnh thổ không có chương trình định cư theo diện doanh nhân/đầu tư.
2. Yêu cầu tổng tài sản cá nhân (net worth), lưu ý đây là tài sản được chứng minh trên giấy tờ về giá trị và nguồn gốc:
– Cao nhất là QC với C$1.6 triệu. Sau đó đến ON với C$1.5 triệu (nếu đầu tư trong Greater Toronto Area – GTA) hoặc C$800,000 (nếu ngoài GTA)
– Các tỉnh BC, NS, NB & PEI yêu cầu C$600,000, riêng BC yêu cầu phải được giám định bởi 1 nhà cung cấp dịch vụ (giám định tài sản) được chỉ định.
– NT yêu cầu C$500,000 (bên trong khu vực Yellowknife) hoặc C$250,000 (bên ngoài Yellowknife). MB, SK và Yukon cũng yêu cầu C$500,000
3. Yêu cầu về mức đầu tư thấp nhất: hầu hết các tỉnh đều yêu cầu applicant đầu tư vào một doanh nghiệp mới hoặc mua ít nhất 33.33% cổ phần một dự án/doanh nghiệp đang hoạt động với số tiền tối thiểu bằng mức đầu tư doanh nghiệp mới.
– NS, YK & PEI: C$150,000 hoặc 33.33% cổ phần hoặc C$1 triệu
– BC: C$200,000 hoặc C$400,000 (có mang theo 1 key staff – sẽ nhắc đến vấn đề này ở phần dưới)
– NB: C$250,000
– MB: C$250,000 (trong Manitoba Capital Region) hoặc C$150,000 (ngoài Manitoba Capital Region)
– SK: C$300,000 hoặc 33.33% cổ phần (khu vực Regina & Saskatoon hoặc C$200,000 nếu ngoài 2 khu vực trên), tương tự với NT (trong hoặc ngoài Yellowknife)
– QC: C$800,000
– ON là nơi yêu cầu cao nhất: C$5 triệu nếu đầu tư dạng corporate, C$1 triệu nếu đầu tư dạng cá nhân (trong GTA, ngoài GTA thì C$500,000)
4. Yêu cầu đặt cọc (deposit): nếu applicant không thực hiện 2 lời hứa (đầu tư & ở trong tỉnh/vùng lãnh thổ đó trong 1 thời gian – hầu hết là 2 năm), khoản đặt cọc này không được hoàn lại toàn bộ
– MB: không yêu cầu
– NT: C$75,000
– NB: C$100,000
– PEI: C$200,000
– Các tỉnh còn lại không yêu cầu khoản này
5. Yêu cầu kinh nghiệm làm chủ/điều hành doanh nghiệp (*): hầu hết các tỉnh còn “mở đường” cho những senior manager (thường được xác định bằng tiêu chí có quyền quyết định từ 2 mảng quan trọng trong doanh nghiệp trở lên) tham gia nộp theo diện này
– BC, NS, NB, ON & MB: 3 trong 5 năm gần nhất là chủ doanh nghiệp hoặc từ 3-5 năm kinh nghiệm là senior manager trong các năm gần nhất
– SK: 3/10 năm là chủ/điều hành doanh nghiệp
– YK, QC & NT: 2 năm
– PEI: chỉ yêu cầu “transferable management skills and past employment”
6. Yêu cầu ngoại ngữ:
– PEI: IELTS 4.0
– NS & ON: CLB 5
– MB: không yêu cầu, nhưng đem lại đến 20/100 điểm nếu có > CLB 6 (IELTS 5.5)
– YK: IELTS 6.5
– BC, SK & NB: optional
7. Yêu cầu về chuyến đi khảo sát (exploratory trip):
– QC: không cần
– BC, NS, PEI & ON: recommended
– SK & YK: bắt buộc
– NB & MB: ít nhất 5 business days
– NT: ít nhất 4 ngày và 1 ngày phỏng vấn
Điểm quan trọng nhất của các exploratory trip này là applicant có thể dự các buổi seminar của chính quyền tỉnh/vùng lãnh thổ và sau đó nộp “trip report”
8. Áp dụng hệ thống điểm và/hoặc Expression of Interest (EoI):
– BC, NB, PEI, MB, YK, QC & SK: có áp dụng
– Các tỉnh/vùng lãnh thổ còn lại không áp dụng
9. Hồ sơ có kèm “key staff”:
– BC & ON: applicant có quyền mang theo 1 key staff, nếu applicant (và gia đình) được duyệt tư cách PR, người key staff này (và gia đình) cũng sẽ có PR.
– Các tỉnh/vùng lãnh thổ còn lại: không áp dụng
10. Yêu cầu về tạo việc làm cho local employees:
– BC: 1 việc làm cần được tạo ra cho local employee hoặc 3 nếu có mang theo 1 key staff
– ON: 5 việc làm ở NOC level 0, A hoặc B cần được tạo ra cho local employee (hoặc 2 nếu ở ngoài GTA)
– SK: 2 việc làm cần được tạo ra cho local employee (hoặc 0 nếu ở ngoài Regina và Saskatoon)
– Các tỉnh/vùng lãnh thổ còn lại: không áp dụng
(*) Kinh nghiệm làm chủ/điều hành doanh nghiệp CHỈ được tính khi doanh nghiệp đó là một “qualifying business”. Một doanh nghiệp được xem là “qualifying business” khi ít nhất 2 trong 4 yếu tố dưới đây đạt yêu cầu (phải chứng minh trên giấy tờ):
– full-time employees: ít nhất là 2, tính theo tỷ lệ sở hữu cổ phần
– tổng doanh số hàng năm ít nhất C$500,000
– thu nhập ròng/lãi ròng hàng năm ít nhất C$50,000
– tổng tài sản (doanh nghiệp) ở thời điểm cuối năm ít nhất C$125,000
Xin lưu ý quy định này KHÔNG áp dụng cho tất cả các chương trình tỉnh bang. Mỗi tỉnh bang có quy định riêng của mình dựa trên quy định này của cấp liên bang.
Trên đây là tóm tắt các điểm khác nhau và giống nhau giữa các chương trình định cư Canada diện doanh nhân/đầu tư. Mỗi chương trình đều có điểm hay và chưa hay riêng. Mỗi applicant profile/background khác nhau sẽ có một sự phù hợp nhất định với một, hoặc vài, chương trình khác nhau. Tuy nhiên, trước khi quyết định chọn cho mình một chương trình phù hợp, các anh chị em cần chú ý cân nhắc các yếu tố kinh tế-xã hội-văn hoá, market size, công nghiệp chủ đạo…
Chúc Năm mới tràn đầy sức khoẻ, may mắn và hạnh phúc!
© Eric Lam
(+1 (778) 725-1071 – go@ericlaminc.ca)
[Vui lòng ghi rõ nguồn khi chia sẻ và xem phần Miễn trừ trách nhiệm nội dung ở chân trang]